Natomiast przez „środowisko” rozumie się ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych w wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnię ziemi, kopaliny, wody, powietrze, zwierzęta i rośliny, krajobraz, klimat, a także wzajemne oddziaływania pomiędzy tymi elementami.
W prawie ochrony środowiska przez „ochronę środowiska” należy rozumieć podejmowanie lub zaniechanie działań w celu umożliwienia zachowania lub przywrócenia równowagi przyrodniczej.
Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska ochrona środowiska polega na:
· racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu zasobami środowiska, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,
· przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom,
· przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego.
Jak powszechnie wiadomo „przyroda” składa się z dwóch składników, tj. nieożywionych i ożywionych. Przyroda nieożywiona to powierzchnia (skorupa) ziemi lub gleby, woda, powietrze, natomiast przyroda ożywiona to zwierzęta, rośliny, grzyby, bakterie.
Źródła, które mogą zanieczyścić środowisko przyrodnicze mogą być różne, tzn. naturalne (produkty wietrzenia i erozji skał, gleb, pyły kosmiczne i wulkaniczne, pożary lasów, stepów) oraz antropogeniczne, czyli powstałe w wyniku działalności człowieka, np. produkty procesów technologicznych (pyły z cementowni, hut, tlenki C, N, S).
Ochrona dóbr (zasobów) środowiska jest realizowana w szczególności poprzez:
· określenie standardów, jakości środowiska oraz kontrolę ich osiągania, a także podejmowanie działań służących ich nieprzekraczaniu lub przywracaniu oraz ograniczanie emisji. Emisjami w prawie nazywa się substancje i energie (ciepło, hałas, wibracje, pola elektromagnetyczne) wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi,
· obowiązujący system dolegliwych sankcji za nieprzestrzeganie standardów ochrony środowiska (standardów emisji), nakładanych na podmioty, w tym na przedsiębiorców,
· politykę państwa wsparcia ze środków publicznych podmiotów realizujących przedsięwzięcia inwestycyjne służące ochronie środowiska, ułatwiające lub przyspieszające dostosowanie się do standardów emisyjnych.
Prawo ochrony środowiska reguluje więc: ochronę powierzchni ziemi, wód, powietrza, ochronę przed hałasem, przed polami elektromagnetycznymi, ochronę kopalin, zwierząt oraz roślin.
Natomiast działaniami, które pozwolą zapobiegać zagrożeniom, a jednocześnie przyczyniają się do ochrony środowiska przyrodniczego nieożywionego są:
· w zakresie ochrony ziemi:
- ograniczenie emisji pyłów i gazów,
- racjonalne stosowanie nawozów i środków ochrony roślin,
- biologiczne sposoby walki ze szkodnikami,
- rekultywacja,
- właściwe gospodarowanie i składowanie odpadów,
- zakładanie pasów zieleni,
- odnawianie terenów zniszczonych np. przez zalesienia.
· w zakresie ochrony wody:
- zabezpieczenie wód przed dostawaniem się do nich nawozów,
- stosowanie zamkniętych obiegów wodnych w produkcji przemysłowej,
- oczyszczanie ścieków: mechaniczne – usuwanie ciał stałych, chemiczne – odkażanie, wytrącanie, neutralizacja, biologiczne – wykorzystanie mikroorganizmów, np. bakterii.
· w zakresie ochrony powietrza:
- wprowadzenie urządzeń oczyszczających – filtrów,
- stosowanie technologii, w których powstaje mało odpadów,
- stosowanie benzyny bezołowiowej i katalizatorów w pojazdach,
- likwidacja hałd emitujących gazy i pyły,
- zakładanie pasów zieleni,
- wykorzystywanie alternatywnych źródeł energii.
Z kolei działania, która pozwolą zapobiegać zagrożeniom, a jednocześnie przyczyniają się do ochrony środowiska przyrodniczego ożywionego dla jej poszczególnych składników, jak zwierzęta oraz rośliny, mogą być realizowane poprzez:
· zachowanie cennych ekosystemów, różnorodności biologicznej i utrzymanie równowagi przyrodniczej,
· tworzenie warunków prawidłowego rozwoju i optymalnego spełniania przez zwierzęta i roślinność funkcji biologicznej w środowisku,
· zapobieganie lub ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko, które mogłyby niekorzystnie wpływać na zasoby oraz stan zwierząt oraz roślin,
· zapobieganiu zagrożeniom naturalnych kompleksów i tworów przyrody.
Ochrona roślin oraz zwierząt może w szczególności polegać na:
· ustanawianiu ochrony gatunków zwierząt oraz roślin,
· odtwarzaniu populacji zwierząt i stanowisk roślin oraz zapewnianiu reprodukcji dziko występujących zwierząt oraz roślin,
· zabezpieczaniu lasów i zadrzewień przed zanieczyszczeniem i pożarami,
· ograniczaniu możliwości wycinania drzew i krzewów oraz likwidacji terenów zieleni,
· zalesianiu, zadrzewianiu lub tworzeniu skupień roślinności.
Warto zwrócić uwagę, że w systemie prawnym uregulowano nie tylko ochronę środowiska, ale również samą ochronę przyrody. Zgodnie z ustawą z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody - ochrona przyrody polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody w postaci: dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów, roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową, zwierząt prowadzących wędrowny tryb życia, siedlisk przyrodniczych, siedlisk zagrożonych wyginięciem, rzadkich i chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, tworów przyrody żywej i nieożywionej oraz kopalnych szczątków roślin i zwierząt, krajobrazu, zieleni w miastach i wsiach, zadrzewień.
Natomiast formami ochrony przyrody są: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000, pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.
Wszystkie wskazane wyżej działania mogą przyczynić się do ochrony środowiska. Jednak należy pamiętać, że w dzisiejszej rzeczywistości społecznej znaczące ograniczenie zagrożeń ekologicznych można osiągnąć tylko za pomocą świadomości społecznej, którą można zrealizować poprzez edukację proekologiczną.
Kierownik Wydziału IGO
Waldemar Trojan
Podstawowym założeniem przy gospodarowaniu odpadami powinno być ograniczenie liczby surowców, które niewykorzystane w postaci odpadów trafiają na składowiska odpadów. Taki założenie wynika m.in. z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Natomiast, aby system gospodarowania odpadami, którego wszyscy jesteśmy uczestnikami, spełniał w sposób efektywny to założenie trzeba pamiętać o „zasadzie 3R” (od ang. reduce, reuse, recycle). Zasada ta określa kolejność postępowania w ramach tego systemu tzn. za najbardziej ekologicznie pożądane zachowania traktuje redukcję liczby odpadów (reduce), ponowne wykorzystanie dóbr (reuse), ponowne wykorzystanie surowców, tj. recykling (oraz kompostowanie odpadów biodegradowalnych), odzyskanie i wytwarzanie energii elektrycznej lub cieplnej (w procesie spalania odpadów), a dopiero na końcu składowanie.
Taki model gospodarowania odpadami wynika z wprowadzania unijnej polityki środowiskowej, która zakłada ograniczanie wykorzystanie składowisk odpadów. Polityka ta została wprowadzona m.in. dzięki dwóm dyrektywą (dyrektywie 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 20.12.1994 r., stanowiącej minima w zakresie odzyskiwania odpadów opakowaniowych, dyrektywie Rady 1999/31/WE z 26.4.1999 r. ograniczono ilość odpadów biodegradowalnych na składowiskach odpadów komunalnych).
Z „zasady 3R” wynikają trzy kanony ekologiczne tj. ograniczenie (reduce) ilości konsumpcji (do produktów niezbędnych), ponowne używanie (reuse) tych produktów (by odpadów było jak najmniej) i w końcu recykling (przetworzenie przedmiotów, które już dłużej nie nadają się do użytku). Polska wersja „zasady 3R” jest określana jako „zasada 3U” i oznacza unikaj kupowania zbędnych rzeczy, użyj ponownie, utylizuj. Wszystkie trzy zasady są ze sobą ściśle powiązane oraz istotna jest ich kolejność, po to aby jak najpóźniejsze uznać dany produktu za odpad. Wszystkie też oznaczają odpowiedni sposób postępowania, który nadaje się do praktycznego wykorzystania.
Pierwsza (reduce - unikaj kupowania zbędnych rzeczy) najważniejsza, wskazuje na konieczność zmniejszenia ilości generowanych odpadów poprzez ograniczenie konsumpcji niepotrzebnych produktów. Można ją zrealizować poprzez - unikanie kupowanie zbędnych lub niepotrzebnych rzeczy, wybieranie produktów nie zawierające zbędnych opakowań np. ciasta na wagę, herbatę liściastą, wędlinę krojoną a nie paczkowaną itp., wykorzystywanie przy zakupach zamiast toreb foliowych własnej torby np. z materiału.
Druga (reuse - użyj ponownie) przypomina o możliwości powtórnego wykorzystania produktów powszechnie uznanych za jednorazowe, co zmniejsza skalę zanieczyszczeń środowiska, powstałych zarówno wskutek efektów ubocznych produkcji jak i nagromadzenia odpadów. Odnosi się do propozycji ponownego, wielokrotnego wykorzystania towarów, czasem w zupełnie nowym przeznaczeniu. Stosuje się ją poprzez używanie produktów w opakowaniach wielokrotnego użytku np. dżem w słoiku a nie w plastikowej butelce, nie wyrzucanie zbędnego sprzętu, ale przekazanie go potrzebującym lub organizacjom pozarządowym, nie wyrzucanie starych ubrań tylko ich przerobienie dzięki temu można uzyskać coś oryginalnego niewielkim kosztem, czy wykorzystanie zadrukowanej jednostronnie kartki np. na notatnik.
Natomiast ostatnia trzecia (recycle – utylizuj by po przetworzeniu odzyskać surowce wtórne), którą stosuje się w ostateczności, mówi co należy zrobić w sytuacji, gdy nie można zrezygnować z produktu, a powstałego z niego odpadu nie da się wykorzystać ponownie. W tej sytuacji odpad należy wrzucić do odpowiedniego pojemnika czy worka celem ponownego wykorzystania w produkcji. Bardzo ważne jest przy realizacji tej ostatniej zasady właściwe segregowanie odpadów, zgodne z obowiązującym podziałem na papier i tekturę (worek, pojemnik – niebieski), szkło bezbarwne i kolorowe (worek, pojemnik – zielony), tworzywa sztuczne, metal, opakowania wielomateriałowe (worek, pojemnik – żółty), odpady ulegające biodegradacji (worek, pojemnik – brązowy).
Postępowanie zgodne z „zasadami 3R” nie tylko przyczyni się do efektywnej ochrony środowiska naturalne, ale jednocześnie poprzez racjonalny konsumpcjonizm pozwoli bardziej oszczędnie wydawać pieniądze.
Warto myśleć przyszłościowo i zmieniać świat – zaczynając od siebie.
Waldemar Trojan
kierownik Wydziału Gospodarki Odpadami
Urzędu Miejskiego w Turku
Jeżeli chodzi o kolorystykę pojemników do zbierania odpadów komunalnych, to w Kiel jest ona niemal dokładnie taka sama jak w Turku. Niebieski kolor oznacza pojemnik na papier i tekturę, żółty na tworzywa sztuczne, metal oraz opakowania wielomateriałowe, a brązowy na odpady biodegradowalne, w tym kuchenne. Natomiast zmieszane odpady komunalne są gromadzone w oddzielnych pojemnikach z zainstalowanym w nich urządzeniem do odczytu tzw. chipa. W pojemniku tym są zainstalowane dwie oddzielne kieszenie na odpady: jedna o pojemności 10 kg, druga 5 kg. Ich otwarcie jest możliwe dopiero po przyłożeniu plastikowego chipa do czytnika. Wtedy otwierają się kieszenie, do których należy wrzucić odpady, co sygnalizowane jest zapaleniem się diody.
Wszyscy mówią, że bioodpady segregować trzeba. Ale mało kto wie dlaczego naprawdę warto je segregować. Osoby chcące poznać przyczyny, dla których oddzielenie bioodpadów od innych śmieci ma sens, polecamy poniższy tekst autorstwa Waldemara Trojana, kierownika Wydziału Gospodarki Odpadami Urzędu Miejskiego w Turku.
Na wstępie trzeba przybliżyć czytelnikowi samo pojęcie „bioodpadów”, które jest niezbędne do zrozumienia problematyki niniejszego artykułu. Otóż zgodnie z definicją zawartą w ustawie o odpadach – przez „bioodpady” rozumie się m.in. ulegające biodegradacji odpady z ogrodów i parków oraz odpady kuchenne z gospodarstw domowych, itd.
Bioodpady stanowią znaczną część, bo aż ok. 30% wszystkich odpadów komunalnych wytwarzanych w gospodarstwach domowych. Oddzielenie ich od reszty śmieci daje możliwość posegregowania nawet do ok. 90% wszystkich odpadów pochodzących z gospodarstw domowych. Dzięki temu mniej niepotrzebnych śmieci trafia na wysypiska, a więcej jest poddawane selektywnemu odzyskowi.
W nowym systemie gospodarowania odpadami komunalnymi, który na terenie miasta Turku obowiązuje od 1 lipca tego roku, odpady ulegające biodegradacji (zielone, ogrodowe, kuchenne)powinny być zbierane selektywnie, oddzielnie od innych śmieci, tak aby odbiorca tych odpadów mógł je odebrać osobno, nie mieszając ich z innymi odpadami komunalnymi. Właśnie taki cel przyświecał prawodawcy tworzącemu nowe prawo śmieciowe.
Ale to nie jedyna przyczyna, dla której warto segregować bioodpady. Wydzielenie odpadów zielonych, ogrodowych czy kuchennych poprzez selektywną zbiórkę i odzysk ma jeszcze inne pozytywne aspekty. Choćby takie jak możliwość ich wykorzystania przy produkcji nawozów lub środków wspomagających uprawę roślin, które poprawiają właściwość gleby. Lub też do produkcji biogazu, tj. odzysku energii, która zostanie wykorzystana np. do ogrzania naszych domów.
Taki sposób wykorzystywania bioodpadów wymaga skomplikowanego procesu przetwarzania czystych, zbieranych selektywnie bioodpadów, który fachowcy nazywają recyklingiem organicznym. Aby ten proces mógł zostać uruchomiony niezbędne jest selektywne zbieranie bioodpadów.
Każdy z nas może jednak w prosty sposób, we własnym zakresie poddawać odzyskowi bioodpady pochodzące z jego gospodarstwa domowego przez tzw. kompostowanie. Kompostowanie to prosty, tani i szybki sposób na uzyskanie wysokiej jakości nawozu i jednocześnie zagospodarowanie własnych bioodpadów.
Dlatego zachęcam wszystkich mieszkańców Naszego miasta do selektywnej zbiórki bioodpadów. Razem zadbajmy o środowisko.
Waldemar Trojan
Kierownik Wydziału Gospodarki Odpadami
Urzędu Miejskiego w Turku
Dnia 14 czerwca, do Turku zawitał Wielkopolski InfoBus EFS. W ramach akcji na placu Wojska Polskiego zorganizowany został mobilny punkt informacyjny Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.
1.Czy odpady komunalne odbierane będą tylko z pojemników? Co z większą ilości odpadów znajdujących się obok pojemnika ?
Przedsiębiorstwo obierające odpady komunalne ma obowiązek odebrania każdej ilości odpadów z nieruchomości zamieszkałych. Odpady segregowane w zabudowie jednorodzinnej, będziemy oddawać w specjalnie oznaczonych kolorowych workach. Natomiast odpady niesegregowane (zmieszane) będą odbierane niezależnie od rodzaju zabudowy (jednorodzinna, wielorodzinna) tylko te, które zostały umieszczone w pojemnikach.
2.Czy to prawda, że płacąc 13,10 zł za odpady segregowane muszą być one umyte np. pojemniki po jogurcie itp.? Nalepki z plastików i szkła zdarte?
Pojemniki czy inne opakowania powinny być puste, ale nie ma konieczności ich mycia, czy też zdzierania nalepek z butelek.
3.Jaka jest najważniejsza zasada segregacji odpadów komunalnych?
Podstawową zasadą dotyczącą wszystkich segregowanych przez nas opakowań jest zgniatanie. Dzięki temu zmniejszamy ich objętość i więcej się ich zmieści w pojemniku czy worku.
4.Kto będzie dostarczał mieszkańcom worki oraz pojemniki na odpady komunalne?
Opłata ponoszona przez mieszkańców obejmuje również wyposażenia nieruchomości zamieszkałych w pojemniki i worki. Zgodnie założeniami nowego sytemu pojemniki oraz worki odpowiednio oznaczone ma dostarczać bezpłatnie przedsiębiorca, który wygra przetarg.
5.Co z odbiorem popiołu, czy popiół jest odpadem komunalnym?
Tak, jest odpadem komunalnym pozostałym (zmieszanym). Popiół będzie odbierany wraz z innymi odpadami komunalnymi.
6.Jaka firma będzie odbierać odpady z terenu naszej gminy?
Takie przedsiębiorstwo zostanie wyłonione w drodze przetargu.
Opracował
Kierownik Wydziału IGO
Waldemar Trojan
1.Kto składa deklarację i ponosił opłatę?
Jest to obowiązek właściciela domu jednorodzinnego, a odnośnie budynków wielorodzinnych (np. bloków) obowiązek zarządu spółdzielni mieszkaniowej, zarządu wspólnoty mieszkaniowej albo zarządu dewloperskiego.
2.Gdzie należy składać deklarację o wysokości opłaty?
Taką deklarację należy składać bezpośrednio w Urzędzie Miejski w Turku pok. Nr 109 lub wysłać pocztą na adres Urzędu Miejskiego w Turku, ul. Kaliska 59, 62-700 Turek.
3.Do kiedy należy składać deklarację?
Termin składania deklaracji to 30 kwietnia 2013 r.
4.Co się stanie w przypadku kiedy nie złożę wymaganej deklaracji w terminie?
W razie niezłożenia deklaracji w wymaganym terminie zostanie wydana decyzja określająca wysokość opłaty. Opłata zostanie naliczona od momentu zaistnienie obowiązku jej wnoszenia (1 lipca 2013) wraz z odsetkami.
5.Co się stanie, jeżeli właściciel nieruchomości zadeklarował, że będzie segregował odpady a ich nie segreguje?
W przypadku stwierdzenia, że mieszkaniec nie segreguje odpadów a zadeklarował, że będzie to robił, zostanie wydana decyzja określająca opłatę w wysokości 17 zł od osoby (jak za odpady zbierane w sposób nieselektywny).
5.Kto będzie kontrolował zadeklarowaną przez mieszkańca segregację odpadów komunalnych?
Firma odbierająca odpady komunalne ma obowiązek powiadomić Urząd Miejski w Turku o przypadku niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania odpadów.
Opracował
Kierownik Wydziału IGO
Waldemar Trojan
1.Co w przypadku kiedy nie złożę deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami ?
W razie stwierdzenia braku złożenia deklaracji przez właściciela nieruchomości zamieszkałej, Burmistrz Miasta Turek będzie uprawniony do wydania decyzji administracyjnej o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
2.W jaki sposób urząd sprawdza ile osób mieszka w danym lokalu czy domu? Ktoś może przecież zadeklarować, że w jego domu mieszkają 2 osoby i płacić np. 26,20 zł za miesiąc, a tak naprawdę powinien płacić za 5 osób ?
Sposoby weryfikacji deklaracji są co najmniej trzy: porównanie deklaracji z danymi wynikającymi z meldunków, list wyborczych oraz danych z ewidencji podatku od nieruchomości, itd.
3.Jak często trzeba będzie wnosić opłatę za gospodarowanie odpadami?
Takie opłaty trzeba będzie wnosić co miesiąc, do 22 dnia każdego miesiąca, poczynając od miesiąca lipca br.
4.Co w przypadku kiedy nie będę płacił za odpady?
W razie stwierdzenia braku opłaty Burmistrz Miasta Turek będzie uprawniony do wydania decyzji określającej wysokość zaległości z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami wraz z odsetkami. A następnie będzie mógł wyegzekwować tą opłatę w postępowaniu egzekucyjnym.
5.Czy istnieje możliwość zmiany założonej deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami ?
Tak, każdy kto złożył deklarację może ją skorygować. W tym celu należy osobiście przyjść do Urzędu Miejskiego w Turku pok. 109.
6.Czy jest prowadzona edukacja dotycząca odbioru i segregacji śmieci?
Akcja informacyjna odnośnie nowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi jest prowadzona poprzez ulotki, stronę internetową urzędu, plakaty, bezpośrednie spotkania z mieszkańcami oraz osobami zarządzającymi nieruchomościami, itp. Liczymy na współpracę lokalnych mediów.
Opracował
Kierownik Wydziału IGO
Waldemar Trojan
1.Dlaczego zmieniono ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach?
Zmiany w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi mają sprawić, że nikomu nie będzie opłacało się wyrzucać śmieci na dzikie wysypiska, bo wszyscy mieszkańcy będą objęci systemem gospodarowania odpadami komunalnymi. Celem zmian jest również zwiększenie poziomu recyklingu i odzysku odpadów zebranych selektywnie, a także zmniejszenie masy odpadów ulegających biodegradacji kierowanych do składowania.
2.Od kiedy będzie obowiązywał nowy system gospodarki odpadami?
Nowy system gospodarowania odpadami komunalnymi zacznie funkcjonować w Polsce od 1 lipca 2013r.
3.Do kiedy można korzystać z dotychczasowych umów na odbiór odpadów?
Indywidualne umowy na odbiór odpadów komunalnych obowiązują do 30 czerwca 2013r.
4.Czy aktualnie obowiązujące umowy na odbiór odpadów komunalnych po 30.06.2013r. same stracą ważność?
Nie, dlatego dotychczasową umowę z firmą obecnie odbierającą odpady należy samodzielnie wypowiedzieć. Należy zrobić to odpowiednio wcześnie, w zależności od zapisów w indywidualnej umowie. Z wyjątkiem sytuacji w których firma obecnie odbierającą odpady komunalne sama złoży wypowiedzenie.
5.Jaka jest metoda naliczania opłaty?
Metoda, która obowiązuje na terenie Gminy Miejskiej Turek to: iloczyn liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość x stawka (13,10 zł lub 17 zł).
6.Czy segregując odpady będę płacił mniej?
Tak. Dla osób segregujących odpady jest ustalona obniżona stawka opłaty w wysokości 13,10 zł.
Opracował Kierownik Wydziału IGO Waldemar Trojan