Miłośnicy historii Turku już zacierają ręce. Na początku listopada w sprzedaży pojawi się drugi tom „Kreisbildstelle Turek/Wartheland: Archiwum Igły”, czyli albumu prezentującego kolejnych kilkaset fotografii Turku i okolic z czasów okupacji hitlerowskiej. Będzie to kontynuacja publikacji, która ukazała się w roku 2009. Oba albumy wydało wydawnictwo „Bibliotheca Turcoviana” Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Turku, której dyrektor - Wandę Grzeszkiewicz, poprosiliśmy o rozmowę.
Skąd pomysł na drugi tom albumu „Z archiwum Igły”?
Zbiory „Z archiwum Igły” to około 4 tys. zdjęć. Pierwszy tom zawierał około 700-800 fotografii i cieszył się tak ogromnym zainteresowaniem, że stanęliśmy przed dylematem: zrobić dodruk pierwszej edycji czy wydać kolejną. Wybraliśmy ten drugi wariant, uznawszy, że „Archiwum Igły” jest tak obszerne, zawiera tak dużo zdjęć, że jest z czego wybierać i warto pokazać je szerszemu gronu odbiorców.
Ale wybierając zdjęcia do tomu pierwszego, nie wiedząc wówczas, że będzie tom drugi, z pewnością wyselekcjonowali Państwo te najlepsze zdjęcia. Czy zatem drugi tom nie jest mniej ciekawy, słabszy merytorycznie?
Drugi tom jest o tyle ciekawszy, że udało nam się włączyć do współpracy nad nim poznański oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Pracownik IPN, dr Agnieszka Łuczak, naczelnik biura edukacji publicznej oddziału w Poznaniu, napisała obszerny wstęp dotyczący terenu Wielkopolski wschodniej włączonej do III Rzeszy w 1939 roku. Jest więc to wstęp znacznie obszerniejszy tematycznie niż wstęp do tomu pierwszego, traktujący o samym „Archiwum Igły”. A zdjęć w Archiwum jest na tyle dużo, że merytorycznie album z pewnością nie stracił na zawartości.
Jakie zdjęcia tym razem Państwo wybrali? Jaki klucz doboru zastosowali?
To pytanie do bardziej do Bartosza Stachowiaka, który dokonał wyboru fotografii. Mogę tylko powiedzieć, że większość zdjęć w drugim tomie, podobnie zresztą jak w pierwszym, dotyczy wysiedleń ludności polskiej i przesiedleń ludności niemieckiej do Turku i okolicznych miejscowości.
Czy starsi Turkowianie odnajdą w nich znajome budynki, ulice, tak jak to miało miejsce przy wydaniu pierwszego tomu?
Oczywiście, zresztą wydaje mi się, że właśnie to było kluczem do sukcesu tego pierwszego tomu. Wiele osób kupowało go, bo odnajdywało w nim miejsca związane z rodzinną historią, pamiętało widniejące na zdjęciach budynki i ulice, których dziś już nie ma. Ten wątek sentymentalny był nawet chyba ważniejszy niż historyczne tło albumu. Chcieliśmy, żeby tak samo było i z tomem drugim.
Jak będzie wyglądała promocja nowego albumu?
Tym razem promocja odbędzie się poprzez media. 24 października organizujemy konferencję prasową, na którą oprócz mediów zaprosimy nauczycieli historii, młodzież z kółek historycznych turkowskich szkół oraz pamiętających czasy wojny i okupacji mieszkańców miasta. Myślę, też że dużą promocję drugiemu tomowi zrobił tom pierwszy, bo kto go ma pewnie będzie też chciał mieć kontynuację. Mamy zresztą już tego dowód, bo przygotowaliśmy 200 talonów subskrypcyjnych i wszystkie sprzedaliśmy. Po raz pierwszy sięgnęliśmy jako Biblioteka po tę formę sprzedaży i jesteśmy zachwyceni efektami.
Jaki będzie nakład, cena wydawnictwa oraz kiedy i gdzie możemy się go spodziewać?
Album ukaże się 4 listopada. Na razie przygotowaliśmy tysiąc egzemplarzy, ale jeśli okaże się, że to za mało, będzie dodruk. Cena książki to 60 zł (50 zł w subskrypcji), a można ją będzie zdobyć w naszych placówkach, tj. w wypożyczalni przy ul. Dworcowej, we filii przy ul. Spółdzielców 4 i filii na os. Wyzwolenia 2 oraz w Muzeum Miasta Turku.
I na koniec: będzie tom trzeci „Archiwum”?
Nie. Na tomie drugim kończymy publikację zdjęć „Archiwum Igły”. Pozostałe fotografie już nie przedstawiają takiej wartości ani historycznej, ani sentymentalnej.
