Aktualności
Cenny prezent od turkowianina
- Szczegóły
Muzeum Miasta Turku im. Józefa Mehoffera wzbogaciło się o cenny obiekt z historii miasta z okresu II wojny światowej.
W dniu 15 września 2016 r. gościł w muzeum rodowity mieszkaniec Turku, Pan Stanisław Skała, obecnie zamieszkały w Warszawie. Niecodzienny gość przywiózł ze sobą nie tylko ogromną ilość informacji o historii miasta, lecz także cenne dokumenty z okresu II wojny światowej, a mianowicie AMTSBLATT DES LANDRATS IN TUREK, czyli Dziennik Urzędowy Starostwa Tureckiego z 1941 roku. W 1946 roku ojciec pana Stanisława otrzymał pracę w Starostwie Powiatowym w Turku. W tym czasie trwało także porządkowanie obiektu, w wyniku którego, niemieckie dokumenty gromadzono z myślą spalenia ich w tutejszej kotłowni. Pewnego dnia pan Stanisław przyniósł swojemu ojcu drugie śniadanie. W tym samym czasie zauważył stosy papierów, wśród których widoczne były swastyki i niemieckie papiery urzędowe. Zainteresowany podniósł i wyniósł zieloną teczkę zawierającą zszyte materiały. Dopiero w domu przekonał się, że są to jakieś druki urzędowe. Po latach otworzył je ponownie stwierdzając, że jest to rocznik Dzienników Urzędowych Starostwa za rok 1941.
Dzienniki urzędowe turkowskiej landratury wychodziły zapewne przez cały okres II wojny światowej, czyli w latach 1939-1945 i zawierały wszelkie rozporządzenia władz okupacyjnych dotyczących życia na terenie Warthegau – Kraju Warty, w skład którego wchodził także Turek. W zasobie przekazanym do naszego muzeum został zawarty prawie kompletny rocznik 1941, w którym zostały ujęte zarządzenia i obwieszczenia ogólnokrajowe, jak i te dotyczące naszego miasta i powiatu.
Każdy kolejny numer opatrzony jest nagłówkiem AMTSBLATT DES LANDRATS IN TUREK, posiada numer kolejny dziennika oraz datę wydania. Średnio dzienniki te ukazywały się 4-5 razy w tygodniu, a drukowane były w powiatowej drukarni w Turku – Kreisdruckerei Turek.
Materiały zawierają m.in. zarządzenia policyjne dotyczące obostrzeń dla ludności polskiej z korzystania ze sklepów i restauracji, zarządzenia wydawane przez miejscowego landrata Fritza Klemma i jego urzędników mówiące o przydziale artykułów żywnościowych, ogłoszenia traktujące o wykroczeniach przeciw przepisom o cenach. W dziennikach zawarte są także informacje związane z panującymi zarazami i chorobami, jak i o godzinach otwarcia urzędów. Szczególnie ciekawe są rozporządzenia dotyczące ludności niemieckiej w okresie zbliżania się wybuchu wojny z ZSRR, działań o charakterze mobilizacyjnym. Znajdziemy także informacje o zaciemnieniu miasta, o wprowadzeniu godziny policyjnej, nawet o ochronie pomników przyrody. Dzienniki te dostarczają nam informacje o strukturze i działalności administracji niemieckiej na terenie Turku, a także są cennym źródłem informacji ze względu na operowanie nazwiskami wysokich miejscowych urzędników.
Teraz dzienniki te zostaną poddane dokładnemu opracowaniu, aby wkrótce pokazać je na jednej z wystaw tematycznych, jako uzupełnienie archiwalnych zdjęć ze zbioru „Archiwum Igły” – Kreisbildstelle Turek/Wartheland, wspomnień byłego burmistrza z czasów wojny Hermanna Nagela i planów architektonicznych miasta Turku z okresu okupacji. Wszystkie te ostatnio pozyskane obiekty wzbogacą naszą wiedzę o tym trudnym okresie historii naszego miasta.
{joomplucat:1579 limit=10|columns=5}